Nautra vota – la critica

Nautra vota, pi casu, haiu avutu a leggiri un attaccu contra la lingua siciliana, supratuttu – chi nun è na lingua.

Siddu iti ccà nta wikipedia ngrisi, ntâ paggina di discussioni di l’articulu circa la lingua siciliana: http://en.wikipedia.org/wiki/Talk:Sicilian_language
attruvati dui pirsuni chi attaccanu la nostra lingua.

Ncapu dâ paggina, quarchidunu l’annu passatu vulìa addumannari siddu u sicilianu era na lingua daveru, e putiti leggiri na risposta di mia.

Poi, cchiù sutta nni l’urtimi iorna, nautru “omu di criticu” voli addumannari la stissa cosa. E nautra vota cci misi na risposta, ma a stu viaggiu mi cci sugnu accumpagnatu di nautru afficiunadu dâ lingua siciliana.

Ma vogghiu citari sti casi pi llustrari un puntu assai mpurtanti. Tutti dui critichi vonnu cunchiudiri ca u sicilianu nun è na lingua pricisamenti picchi s’assumigghia troppu comu lu talianu. Sidd’u sicilianu addiventa troppu comu lu talianu, apprisintarisi comu un suttavirnaculu – avemu a essiri pronti sempri pi sintiri sti tipi di cummenti e assirvazzioni.

Dicu nautra vota, mi pari mpussibili ca na lingua si pò perdiri mità dû sò vucabbulariu tra quarant’anni. Chissu fattu nun si tratta di n’evoluzzioni linguistica naturali. Si tratta dâ ruina dâ lingua – si tratta dâ criazzioni dûn suttavirnaculu – araciu la genti cci penza ca parra lu sicilianu, ma nfatti sta pi criari un suttavirnaculu, usannu la sò lingua ntôn modu sbagghiatu – la lingua vera si perdi l’essenza d’essiri siciliana: -ZZ- addiventa –Z-; -NZ- addiventa –NS-; -GGHI- addiventa –GLI-; -DD- addiventa –LL-; ecetra. Chi cci arresta? Un suttavirnaculu dû talianu!

Avemu a riteniri l’essenza dû sicilianu, e pi mia, si tratta di riscupriri lu nostru vucabbulariu di quarant’anni fa e rifiutari li formi chi vennu usati di l’urtimi anni pû fattu dâ media e larga aducazzioni. Nun dicu ca nun avemu a usari paroli novi p’idei muderni – certu di no – tutti li lingui fannu pricisamenti accussì e lu sicilianu nun avissi a essiri diffirenti pichissu. Ma iu parru di quannu nn’assiddemu na parola taliana in prifirenza di chidda siciliana vera. Siddu la parola siciliana asisti, cci avemu a usarila pi forza siddu vulemu scriviri pi sicilianu! Ogni vota c’assiddemu na parola taliana a postu di chidda siciliana – facemu nautru passu ô vantaggiu dâ stabbilitati dû suttavirnaculu.

Dunca, va beni, avemu a usari li formi siciliani veri. Ma unni cci putemu attruvarinni? Comu la nostra basa, avemu âccuminzari cu Pitrè, Piccitto e Pirandello – li tri P. E poi, quannu pinzamu d’esprimennunni câ lingua, sprummintari câ lingua, arrivarinni ôn liveddu autu – cchiù mmagginativu – avemu a iri cu Meli e Martogliu – li dui M.

Allura, la nostra scempra e simplici e ovvia. Siddu circamu lu quadratu, la pittura, lu pidamentu, la piragna e la petra quatrata dâ lingua, avemu a sicutari li tri P – Pitrè, Piccitto e Pirandello. Ma siddu circamu lu meli e la maravigghia, lu megghiu e lu menu mali, la milidda e la marzapani, avemu a sicutari li dui M – Meli e Martogliu.
Salutamu
pippu d’angelo, canberra